RECENSIE – door Wubbo Oerenvelde
Gisteravond heb ik een heel seizoen van de serie “Dora The Explorer” gebingewatcht. Afgaande op de ratings had ik een spannende serie verwacht. Het viel echter zwaar tegen.
Het is jammer dat ik geen joint gerold had, want dan had ik er wellicht de humor nog van in kunnen zien. Het intro-liedje begon al met een psychedelische en volstrekt onbegrijpelijke tekst: “Dora, Dora, Dora, klik op Dora – Dora, Dora, Dora, klik op Dora! Zwieber niet stelen! Zwieber niet stelen!”. Compleet geschift – de Zweedse vertaling van ‘Aanzoek Zonder Ringen’ van BLØF begrijp ik nog eerder dan dit.
Voor wie het programma niet kent, zal ik het even uitleggen. Dora is een bijdehandte kutkleuter die wegens onduidelijke redenen altijd alleen door de jungle van Zuid-Amerika ronddoolt zonder enige vorm van ouderlijk toezicht. Haar babysitter is een soort stuiterend ADHD-aapje dat kan praten en rode laarzen draagt. Nou ben ik echt een fan van fantasy-thrillers en ook van Harry Potter en The Lord Of The Rings, maar een pratende aap met rode laarzen, dat wordt me écht te onrealistisch. Ik heb apen gezien met rode gezichten, rode neuzen en zelfs rode konten, maar nog nooit met rode laarzen. En dan heb ik het nog niet eens gehad over het feit dat er ook een pratende blauwe stier op twee benen door die jungle loopt en niémand die er raar van opkijkt.
De verhaallijnen van de afleveringen zijn fragiel, veel te lineair en bovendien zeer voorspelbaar: eigenlijk is iedere aflevering hetzelfde, alleen de decorstukken verschillen.
Qua karakter is Dora een antiheld: ze wekt eerder medelijden op dan ontzag. Ze is zwakbegaafd – althans, ze heeft het probleemoplossend vermogen van een gebroken dakpan. Telkens vraagt ze aan de kijker om haar de meest voor de hand liggende dingen uit te leggen, en ze is niet in staat op eigen kracht de meest simpele verbanden te leggen. Ik vermoed dat ze ook flink bijziend is, want zelfs dingen die zich op een meter afstand van haar bevinden, ziet ze niet. “Waar dan?” vraagt ze telkens, waardoor de luisteraar “Daar! Daar!” moet roepen. Behalve dat dit na twee of drie keer echt meelijwekkend wordt, is het ook nogal infantiel. Ik ben verdorie geen klein kind dat naar een Jan Klaassen-poppenkast zit te kijken. Kijk zelf uit je doppen, mens.
Behalve dat Dora nogal dom en bijziend is, lijkt ze ook voortdurend onder invloed van geestverruimende substanties te zijn: bomen in de jungle dansen en praten, ze converseert met dieren en ze heeft óók nog eens een vrolijk pratende rugzak. In Nederland zou zo’n kind al lang in de molen van de psychische gezondheidszorg terechtgekomen zijn, maar nee, in Zuid-Amerika laten ze zulke meisjes gewoon moederziel alleen door de jungle zwerven. Door haar onmetelijk lage intelligentie in combinatie met haar zwaar verstoorde richtingsgevoel is Dora trouwens nooit in staat de weg te vinden. Daarom roept ze in iedere aflevering een soort geest op, “Kaart” genaamd. Deze kaart-geest zingt als een geflopte B-artiest en heeft duidelijk speed heeft gesnoven, want hij doet alsof alles HE-LE-MAAL FAN-TAS-TISCH is, zelfs de meest lullige klotevijver of vochtige grot.
Zoals bij iedere serie is er ook een antagonist nodig, een wezen dat het kwaad vertegenwoordigt en Dora tegenwerkt. Bij Dora is dat Zwieber, een soort steelzieke vos. Persoonlijk vind ik Zwieber als ‘bad-guy’ niet erg geslaagd. Het beest heeft maar één taak: ongezien naderen en toeslaan, maar toch zie je hem altijd al van een kilometer aankomen. Zijn vermommingen zijn altijd zó dat je nog duidelijk zijn staart blijft zien. Ondanks dat blijft Dora, na hónderden keren met die kleptomane kutvos te zijn geconfronteerd, irritant naïef: “Huh? Zien jullie ook iemand in de bosjes? Wie is dat nou? Ik zie een oranje staart. Wie kan dat zijn?”. 
Als karakter is Zwieber zo mogelijk nog ongeloofwaardiger dan Dora. Ik bedoel: geloof je nou echt dat er een vos is die zijn HELE fakking leven heeft gewijd aan het stelen van voorwerpen van een kleuter en haar aap? En dat als hij dan eindelijk op het punt staat de buit binnen te halen, Dora alleen maar “Zwieber, niet stelen” hoeft te zeggen, waarop hij ermee op besluit te houden? Het zou lekker handig zijn als de wereld echt zo in elkaar zat. “Ehh seriemoordenaar doe ff niet” – “Oh oké ik ga al”. Geloof je het zelf?
Los van deze ‘karakter-zwaktes’ en ‘plotzwaktes’ vraag je je af waarom er geen politiemacht of ordedienst actief is die Dora zou kunnen inschakelen. Ik weet dat er bijna alleen maar corrupte bananenrepublieken in Zuid-Amerika zijn, maar de absolute anarchie die in de afleveringen van Dora heerst, is ongekend en ongeloofwaardig. Als een dief dagelijks een jong meisje intimideert en dreigt haar te beroven, dan moet de politie daar toch zo langzamerhand een keer iets aan doen, niet? Hier in Nederland wordt de wolf al afgeschoten vóórdat ie überhaupt een schaap heeft kunnen jatten. Wat is dit voor een falend beleid?
Dan is er ook nog een bejaarde trol die de godganse dag poepchagrijnig is en uit pure verveling (of sadisme?) de weg naar een brug verspert en daar mensen irritante raadseltjes gaat voorleggen van het niveau Donald Duck Moppentrommel, en ze pas op de brug toelaat als ze het spelletje met hem meespelen. In de werkelijke wereld zou men die mafkees toch al lang met raadsels en al in de sloot geduwd hebben, niet? Het zegt trouwens ook veel over de faciliteiten voor oude mensen in die omgeving, ik bedoel: is er geen bejaardenbingo in die jungle? Geen enkele dagbesteding voor dementerende ouderen?
Er is trouwens ook een soort gekke vrouwelijke hagedis die zo nu en dan opduikt met oplossingen of met wijze inzichten, een soort goeroe ofzo. Ze woont in de bloementuin en houdt ervan om verschillende soorten plantjes te kweken. (Dat verklaart dan ook direct waar de psychedelische substanties vandaan komen die Dora dagelijks gebruikt, haha). Om de serie nog enige levensbeschouwelijke diepte te geven hebben de makers dit hagedisje dezelfde naam gegeven als de profeet Jezus uit de Koran (vrede zij met hem) – naar mijn idee totaal misplaatst. Ik bedoel, what’s next? “Dora leest de Torah in Tora Bora?”
Ten slotte is er een soort dweilorkestje van miniatuurbeestjes dat iedere keer als er iets gelukt is langskomt om de sfeer te verzieken met die carnavalsherrie van ze. Echt, als ik Dora was had ik ze al lang gefrituurd. Krekels en slakken schijnen erg lekker te zijn, ik las zelfs dat het het supervoedsel van de toekomst is. Ze zijn gemakkelijk te telen, ze besparen grondstoffen, belasten het milieu weinig en zijn zeer rijk aan voedingsstoffen! Als ze de serie Dora dus willen vergroenen, zou ik beginnen met dat dweilorkestje in de vetpan te smijten.
Het absolute dieptepunt van de serie is dat ze aan het einde van iedere aflevering, net als je denkt overal vanaf te zijn, NOG een liedje instarten waar ze vervolgens de HELE aflevering nog een keer samenvatten. Alsof het allemaal nog niet traag genoeg ging. Echt, Swiebertje is een actiefilm in vergelijking met de snelheid van Dora.
Nou, tot zover mijn recensie. Het was een lange zit, al die afleveringen kijken, maar ik kan opgelucht zeggen: “Het lukte! Yes, we did it.”
Mijn eindconclusie: een zwakke serie. Weinig inhoud, weinig spanning, slecht uitgewerkt. 1 ster. *
Meer recensies:
Het Sinterklaasjournaal
